Blog

 

Egzekucja alimentów od dłużnika przebywającego za granicą zwykle wydaje się niemożliwa. Jest to jednak błędne myślenie. Ściągnięcie pieniędzy w takiej sytuacji będzie trudne, ale nie jest niewykonalne. Kwestie dotyczące jurysdykcji i trybu przesyłania wniosków będą opierały się na innych podstawach prawnych w zależności od tego, w jakim państwie przebywa zobowiązany.

W pierwszej kolejności w celu dochodzenia roszczeń alimentacyjnych od rodzica przebywającego za granicą w przypadku, gdy nie dysponujemy orzeczeniem w tym zakresie powinniśmy złożyć pozew o ich zasądzenie (można go złożyć zarówno do polskiego, jak i zagranicznego sądu bezpośrednio bądź za pośrednictwem właściwego organu centralnego)

• na podstawie art. 49 Rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, art. 4 Konwencji o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny, sporządzonej dnia 23 listopada 2007 r., art. 2 Konwencji o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 20 czerwca 1956 r., Ministerstwo Sprawiedliwości pełni rolę organu centralnego w zakresie przyjmowania wniosków z zagranicy i nadaje im dalszy bieg, gdy wierzyciel ma miejsce zamieszkania za granicą, a dłużnik przebywa na terytorium Polski,
• organem centralnym przesyłającym wnioski za granicę (gdy wierzyciel ma miejsce zamieszkania w Polsce, a dłużnik za granicą) jest sąd okręgowy (Sekcja obrotu prawnego z zagranicą) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela alimentacyjnego.

Dłużnik przebywa w kraju Unii Europejskiej

W przypadku gdy dłużnik przebywa w kraju Unii Europejskiej, a wierzyciel mieszkający w Polsce dysponuje orzeczeniem alimentacyjnym, wszczęcie egzekucji powinno się zacząć od złożenia wniosku o stwierdzenie wykonalności do sądu w kraju, w którym przebywa dłużnik. Aby skutecznie złożyć taki wniosek, należy wcześniej ustalić adres dłużnika. W niektórych krajach, jeżeli prawo danego państwa członkowskiego nie przewiduje wskazywania takiego adresu (obecnie tylko w Danii) możliwe jest złożenie takiego wniosku bez adresu. W takim przypadku wnioskodawca wskazuje pełnomocnika do doręczeń.

Wniosek taki powinien zostać uzupełniony odpisem wyroku sądu polskiego zasądzającego alimenty, a także specjalnym zaświadczeniem, które na taką okoliczność wystawia polski sąd. Bez problemu uzyskamy je w sądzie po podaniu powodu ubiegania się o pismo.

Ponadto musimy załączyć dokument, który potwierdzi fakt istnienia osoby, wobec której zasądzono alimenty, np. akt urodzenia dziecka, zestawienie zaległości alimentacyjnych, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki, informacje dotyczące numeru rachunku bankowego. Wszystkie dokumenty muszą być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego.

Niestety co do zasady koszty takiego postępowania ponosi się samodzielnie. Jeżeli nie stać nas na pokrycie kosztów złożenia wniosku i opłaty za tłumaczenie przysięgłe, zapłaty możemy uniknąć. W tym celu powinniśmy złożyć w polskim sądzie wniosek o zwolnienie z kosztów. Wniosek trzeba złożyć w wydziale cywilnym właściwego naszemu miejsca zamieszkania sądu okręgowego wraz z dowodem, że nie pokrycie takich kosztów jest niemożliwe bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny. Jeżeli sąd uzna nasz wniosek za zasadny samodzielnie przekaże taki wniosek wraz z dokumentami do odpowiedniego organy w kraju, w którym przebywa osoba zobowiązana do płacenia alimentów.

Egzekucja alimentów, gdy dłużnik przebywa poza granicami Unii Europejskiej

Gdy dłużnik przebywa poza Unią najczęściej zastosowanie ma Konwencja Nowojorska o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą. Ta procedura jest trochę łatwiejsza i bezpłatna. Mianowicie przy takich sprawach zawsze polski sąd pośredniczy w dochodzeniu alimentów.

Do sądu okręgowego swego miejsca zamieszkania należy złożyć wniosek o dochodzenie alimentów wraz z załącznikami. Formularz wniosku w formie papierowej dostępny jest w każdym sądzie. Do wniosku należy zawsze dołączyć odpis wyroku zasądzającego alimenty. Pozostałe dokumenty zależą od kraju, w którym ma toczyć się sprawa. Tego jakie dokumenty są potrzebne, możemy dowiedzieć się bezpośrednio w sądzie.

Aby jednak taki wniosek został przyjęty, potrzebne będzie ustalenie adresu zamieszkania dłużnika i podanie go we wniosku. Adres ten potrzebny jest do tego, by ustalić, który zagraniczny sąd będzie prowadził sprawę o egzekucję alimentów.

Jeżeli chodzi o koszty to tak jak zostało wspomniane wcześniej Konwencja Nowojorska gwarantuje bezpłatność całej procedury. Sąd sam wysyła nasz wniosek do kraju, w którym przebywa dłużnik alimentacyjny. Jedynym kosztem, jaki musimy ponieść, jest opłata za wydanie odpisu dokumentów urzędowych.

Brak informacji o tym gdzie przebywa dłużnik

Jeżeli osoba uprawniona do alimentów nie potrafi wskazać miejsca pobytu dłużnika za granicą, może się starać o wypłatę świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego. Aby uzyskać jednak środki, konieczne jest podjęcie prób ustalenia adresu dłużnika. Jeżeli nie znamy adresu dłużnika, możemy złożyć wniosek o poszukiwanie dłużnika alimentacyjnego. Dopiero gdy ustalenie adresu będzie jednoznacznie niemożliwe, możemy liczyć na wypłatę z funduszu. Należy wówczas zgłosić się do sądu z prośbą o wydanie zaświadczenia, że podjęliśmy wszystkie dostępne działania. Wniosek o przyznanie świadczenia alimentacyjnego z Funduszu składamy w urzędzie gminy. Pomoc taką przyznaje się wszystkim osobom, które spełniają określone kryteria dochodowe. Pomoc tego rodzaju przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza 900 zł. Maksymalna pomoc możliwa do uzyskania z funduszu alimentacyjnego wynosi 500 zł.

                                   autor:Natalia Dąbkowska, studentka Prawa UWM w Olsztynie

                                                                                                red. Adw. Karol Kakowski