Blog
Zaprzeczenie ojcostwa
Domniemanie ojcostwa
Jak wskazuje artykuł 62 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego domniemanie ojcostwa polega
na tym, że jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem
trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża
matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni
od orzeczenia separacji. Natomiast gdy dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od
ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa,
domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemanie to nie dotyczy
przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej
prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki.
Zaprzeczenie ojcostwa
Jest to nic innego jak unieważnienie opisanego wcześniej domniemania ojcostwa na drodze
postępowania sądowego. Celem tej sprawy jest udowodnienie, że mężczyzna wpisany w
akcie urodzenia dziecka jako jego ojciec tak naprawdę nie jest biologicznym ojcem dziecka, a
zatem, że ten zapis w akcie stanu cywilnego jest niezgodny ze stanem faktycznym.
Domniemanie ojcostwa obowiązuje do czasu wydania przez sąd prawomocnego wyroku w
sprawie o zaprzeczenie ojcostwa. Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wnieść matka
dziecka, mąż matki, prokurator oraz dziecko po ukończeniu lat 18. Mąż matki może wytoczyć
powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że
dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko
pełnoletności. Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest
ojcem dziecka. Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w
ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później
jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Należy pamiętać także, że
mężczyzna posiada władzę rodzicielską nad dzieckiem dopiero od chwili uznania ojcostwa
lub też uprawomocnienia się wyroku ustalającego ojcostwo, od tego momentu może on
zostać wpisany do aktu urodzenia oraz wykonywać władzę rodzicielską nad dzieckiem.
Co gdy termin na zaprzeczenie ojcostwa minął?
Jedyną osobą, która nie jest ograniczona terminem do wniesienia pozwu jest prokurator.
Może on wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa jeśli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Jeśli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności,
prokurator może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie
bezskuteczności uznania ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność. Gdy
dziecko zmarło po osiągnięciu pełnoletności, prokurator nie ma prawa wytoczyć powództwa
o zaprzeczenie ojcostwa ani ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.
Badania DNA zalecanym dowodem w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa
Badania DNA są kluczową kwestią w procesie o zaprzeczenie ojcostwa, jednak w przypadku
gdy obie strony zgadzają się co do tego, że domniemany ojciec nie jest ojcem biologicznym
wystarczą zeznania stron. Procedura badania DNA w celu zaprzeczenia ojcostwa zazwyczaj
polega na pobraniu próbki DNA od dziecka, domniemanego ojca oraz matki.
Co więc gdy jedna ze stron nie zgadza się na badanie DNA?
Zgodnie z polskim prawem nie można nikogo zmusić do przeprowadzenia badania DNA. Sąd
może jednak, na podstawie art. 233 §2 Kodeksu postępowania cywilnego, uznać, że wynik
takiego badania byłby zgodny z twierdzeniami strony przeciwnej.
Autor: Natalia Matuszewska, studentka Prawa UKW w Bydgoszczy
red. Adw. Karol Kakowski
